Actuele beleidscontext
We streven ernaar dat mensen werken, en daarmee zelfstandig hun inkomen verdienen. Mensen die werken zijn gemiddeld gezonder, maatschappelijk actiever en gelukkiger. Wanneer dat niet lukt verzorgen wij een (tijdelijk) inkomen en ondersteuning bij arbeidsparticipatie. Wij willen dat elke inwoner van Deventer met arbeidsvermogen mee moet kunnen doen op de arbeidsmarkt en in de samenleving (de inclusieve samenleving). Werk staat voorop! Er is een zeer grote vraag naar nieuwe arbeidskrachten. De ideale situatie om zoveel mogelijk mensen de aansluiting met de arbeidsmarkt te laten bereiken!
De mismatch op de arbeidsmarkt is echter groot. In Deventer hebben wij al jaren de ambitie de mismatch de te verkleinen. Hierin werken we samen met de werkgevers en het onderwijs voor een doorgaande lijn van jeugd naar volwassenheid en in het tot stand brengen van een goede aansluiting tussen onderwijs en arbeidsmarkt, onder andere via de inzet van de werkleerroutes.
Arbeidsmarkt: Human Capital Agenda
In 2022 hebben wij gezamenlijk de Human Capital agenda opgesteld en in 2023 voeren wij deze uit. Samen met het bedrijfsleven en het onderwijs we ons in voor een goed functionerende arbeidsmarkt, opdat ieder talent mee kan doen, bedrijven kunnen bloeien en een betere match tussen vraag en aanbod ontstaat. Om meer samenhang en focus aanbrengen in het faciliteren van de toekomstige groei- en tekortsectoren op de arbeidsmarkt, werken we samen met het DEP aan concrete doelen en projecten in een gezamenlijke Human Capital Agenda voor Deventer. Deze lokaal georiënteerde HCA geeft de ambitie voor Deventer weer inclusief een meerjaren- uitvoeringsprogramma. We richten ons daarbij vooral op sectorale samenwerking en stimuleren dat bedrijfsleven in samenwerking met het onderwijs komt tot gezamenlijke actie-agenda's die bijdragen aan het vergroten van de beschikbaarheid van personeel voor groeisectoren zoals ICT, techniek en logistiek.
Inzet op maat
Een van belangrijkste ambities is het zoveel mensen begeleiden naar werk en als dat niet lukt maximaal maatschappelijk participeren. We werken hieraan volgens de uitgangspunten van Inzet op maat (beleid Participatiewet). Bij de klantgroepen Matchen en Groeien staat het matchen of ontwikkelen naar werk voorop. De klanten uit Faciliteren worden gefaciliteerd bij het vinden van vrijwilligerswerk of een basisbaan en bij de groep Zorgen staat inkomenszekerheid voorop. Bij Matchen wordt de korte en intensieve aanpak voortgezet om klanten zo snel mogelijk te koppelen aan werkgevers die om arbeidskrachten staan te springen. De instroom en daarmee ook uitstroom uit deze kansrijke groep is vanwege de arbeidsmarkt lager dan in afgelopen jaren. De klantgroep Groeien blijkt groter dan vooraf ingeschat en de problematiek anders en complexer (o.a. psychische problemen). Door de deels veranderde doelgroep van Groeien sluit het instrumentarium niet meer goed aan (en zijn cliëntkosten deels niet uitgegeven). We gaan in 2023 de doorontwikkeling van de dienstverlening Groeien vormgeven en ervaring opdoen met pilots voor klanten met psychische problemen. De methodiek van de stadswerkplaats wordt hierbij ook gebruikt.
De doorontwikkeling van KonnecteD moet bijdragen aan betere aansluiting tussen vraag en aanbod voor de groep groeien, onder andere door de detacheringsfaciliteit en de inzet van de best passende werkleerroutes, Groen, grijs en schoonmaak bieden vele baanopeningen voor onze doelgroepen. We maken hiervoor gebruik van de mogelijkheden binnen onze verbonden partijen het Groenbedrijf en Circulus.
We evalueren de basisbaan (nu voor klantgroep Faciliteren), o.a. met het oog op doorontwikkeling van dit instrument voor klanten in de groep Groeien (de basisbaan als ontwikkelinstrument). Voor de klantgroep Zorgen ligt de focus in 2023 op de gerichte aanpak van niet-willers (handhaving) en het voorkómen van overerving. Voor de klantgroep Faciliteren evalueren we de inzet van de Participatiemakelaar en kijken hoe die inzet verbonden kan worden met voorzieningen in de buurt en wijk. Training en intervisie, om de uitvoering te laten plaatsvinden conform de bedoeling van Inzet op maat, wordt voortgezet. In 2023 wordt gewerkt aan de doorontwikkeling van het klanttevredenheidsonderzoek zodat we gerichter kunnen meten hoe Inzet op maat landt in de praktijk.
Budget Uitkeringen
Het doel is dat de bestandsontwikkeling in Deventer aansluit bij de landelijke ontwikkeling. Op dit moment hebben wij een tekort op ons budget voor de uitkeringen. Hiervoor is een taakstelling opgenomen in de begroting en is een aanvalsplan opgesteld. Van de benodigde 300 extra uitstroom wordt minstens 100 gerealiseerd vanuit uitstroom naar werk. Het plan betreft onder andere: de integrale jongerenaanpak, doorontwikkeling dienstverlening Groeien, meer inzet van loonkostensubsidie (LKS), de pilot samenwonen, de pilot life-coaching (Matz Social) en handhaving (hercontrole rechtmatigheid, periodieke check op voorliggende voorzieningen, SMS-dienstverlening). Door middel van gerichte monitoring wordt gestuurd op doelbereik en het destilleren van werkende elementen voor duurzame borging.
Partners
Voor het bereiken van onze doelstellingen gebruiken wij de kracht van de stad. Dit betreft onder andere onze partners KonnecteD en Circulus Berkel (Cambio). Daarnaast benutten we de kracht van nieuwe initiatieven in de stad en bevorderen we de samenwerking tussen de verschillende bestaande en nieuwe partijen. In 2023 gaan wij ook meer inzetten op het sociaal ondernemerschap door de kansen van PSO en SROI maximaal te benutten. Dit doen wij samen met de regio.
Zelfstandige ondernemers
Speciale aandacht is er ook voor alle Zzp-ers die in 2021 gebruik hebben kunnen maken van de Tozo-regelingen. Tijdens corona en afgelopen jaar is ingezet op een intensieve dienstverlening door een samenwerking van GROS en OHD. Hierin werden ondernemers pro-actief benaderd. Deze ondersteuning is sterk gericht op tijdige signalering, ondersteuning en preventie. De lessen hieruit zullen worden meegenomen in de reguliere Bbz-dienstverlening en dienstverlening aan ondernemers in zwaar weer.
Recht op uitkering
Tegelijkertijd is onze inzet dat de uitkering alleen wordt verstrekt aan inwoners die hier daadwerkelijk recht op hebben. Hierbij hanteren wij – vooralsnog – de uitgangspunten van het beleid dienstverlenend handhaven. In 2023 wordt het huidige handhavingsbeleid geëvalueerd en waar nodig bijgesteld.
Inzet op geldzorgen en ondersteuning
De ambitie is dat Inwoners van de gemeente Deventer in staat zijn om zelfstandig (of met hulp van hun omgeving) een financieel gezonde huishouding te voeren. Wanneer dit (tijdelijk) niet lukt, kunnen inwoners een beroep doen op hulpverlening en/of regelingen van de gemeente of andere instellingen. Door de huidige koopkrachtcijfers verwachten dat meer inwoners een beroep moeten doen op de verschillende regelingen. DeltaView ontwikkelen wij daarom ook door. In DeltaView brengen we indicatoren en data uit verschillende domeinen bij elkaar om het risico op sociale (financiële) problematiek inzichtelijk te maken. We onderzoeken op basis van de evaluatie binnen welke domeinen DeltaView breder ingezet kan worden en hoe we de werkzame elementen van Mobility Mentoring ook in deze domeinen kunnen gebruiken. We bieden de gevonden inwoners een preventief integraal ondersteuningsaanbod dat voorkomt dat hun situatie verslechtert en waar mogelijk hun maatschappelijke positie verbetert. We bevorderen dat alle inwoners van Deventer (van jong tot oud) kunnen rondkomen en kunnen meedoen in de samenleving. Dit zonder dat zij stress ervaren van geldzorgen en (problematische) schulden. Deze ambitie voeren wij uit volgens het beleidsplan Inzet op ondersteuning en geldzorgen. De jaren 2023 en 2024 staan in het teken van de implementatie van dit beleidsplan. In pilots wordt gewerkt (samen met onze partners Rechtop! en Stichting Leergeld) met als doel te komen tot een rechtvaardiger invulling van de inkomensgrenzen van minimaregelingen door uit te gaan van besteedbaar inkomen. Samen met hogeschool Saxion wordt aan het eind van een jaar een evaluatie uitgevoerd en worden aanbevelingen geformuleerd hoe het een en ander structureel vorm te geven. De samenwerking met de banken (Voedsel-, Kleding- en Speelgoedbank) wordt nader ingevuld, er wordt beter gecommuniceerd over de verschillende minimaregelingen en medewerkers worden geschoold in een andere manier van werken (stress sensitieve dienstverlening, werken volgens de omgekeerde toets, elke vraag is een aanvraag). Om de voortgang op de verschillende speerpunten van het beleidsplan te volgen, wordt een monitor Inzet op ondersteuning en geldzorgen ingericht. Voor huishoudens in energiearmoede volgen we de landelijke richtlijnen. Natuurlijk betrekken we hierbij de aangekondigde landelijke aanpak tegen armoede die door de minister recent is gepresenteerd en de lessen van het onderzoek naar beschermingsbewind.
Menselijke maat moet terug
Minister Schouten heeft in juni 2022 de herziening van de Participatiewet aangekondigd. Daarbij wordt toegewerkt naar een Participatiewet:
- die eenvoudiger is en een toereikend bestaansminimum biedt. De Participatiewet moet meer in balans. Gedacht moet worden afschaffen van de kostendelersnorm en de vier weken wachttijd bij een bijstandsaanvraag voor jongeren tot 27 jaar, meer bijverdienmogelijkheden voor bijstandsontvangers en een ruimer giftenbeleid;
- die mensen passende ondersteuning biedt om mee te doen in de samenleving (werk of – wanneer en zolang arbeidsinschakeling (nog) niet haalbaar is - een andere vorm van participatie);
- met rechten en verplichtingen die zinvol en begrijpelijk zijn en nageleefd kunnen worden door iedere uitkeringsgerechtigde waarbij wanneer de situatie daar om vraagt proportioneel gesanctioneerd kan worden.
Ook deze wijzigingen zullen een plek krijgen bij het evalueren en bijstellen van het huidige handhavingsbeleid, de implementatie van ons minimabeleid en de uitvoering van Inzet op maat.